Makale Detayı

Hak düşürücü süre içerisinde, işveren aleyhine açılan ancak Kurumun hasım olmadığı tespit davaları

(Yargıtay, 21. Hukuk Dairesi,Esas : 2018/334, Karar : 2019/1181, Karar Tarihi : 21.02.2019) “…İşverenin, çalıştırmış olduğu sigortalılara ait hangi belgeleri Kuruma vermesi gerektiği Kanunun 79/1.maddesinde açıkça ifade edildiği üzere yönetmeliğe bırakılmıştır. Atıf yapılan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin dördüncü kısmında işverence verilecek belgeler düzenlenmiştir. Bunlar, aylık sigorta primleri bildirgesi (SSİYön.Madde16) , dört aylık sigorta primleri bordrosu (SSİYön. Madde 17), sigortalı hesap fişi (SSİY. Yön. Madde 18) vs.dir. Yönetmelikte sayılan bu belgelerden birisinin dahi verilmiş olması halinde artık Kanun’un 79/10 (eski 8) maddesinde yer alan hak düşürücü süreden söz edilemez. Yargıtay uygulamasında anılan maddenin yorumu geniş tutulmakta; eğer sayılan belgelerden birisi işveren tarafından verilmişse burada Kurumun işçinin çalışmasından haberdar olduğu ve artık hizmet tespiti davası için hak düşürücü sürenin varlığından söz edilemeyeceği kabul edilmektedir.Maddede belirtildiği üzere yönetmelikle tespit edilen belgelerin (işe giriş bildirgesi) verilmesi durumunda hak düşürücü süreden bahsedilemeyeceği gibi çalışmaların sigorta müfettiş raporu ile saptanması durumunda da hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemeyeceği açıktır…”

Fakat istisnanın istisnası olarak; İşe giriş bildirgesi düzenlenerek işverene ait işyerlerinde birden fazla kısmi ve kesintili bir şekilde Kuruma bildirildiği açıkça belli olan durumda aynı işverenin değişik işyerlerindeki hizmet akdi kesintisiz olarak devam ettiğinden, hak düşürücü sürenin geçtiğinden söz edilemez.

İşe giriş bildirgesindeki imzanın sigortalıya ait olmaması durumunda ise bilirkişilerce kapsamlı bir araştırmanın gerekmektedir. Bu durum Yargıtay karanında şu şekilde belirtilmiştir;

(Yargıtay, 21.Hukuk Dairesi, Esas: 2004/6010, Karar: 2004/9621, Karar Tarihi: 09.11.2004) “…İşe ilk giriş bildirgesindeki imzanın davacıya ait olmadığının saptanması halinde diğer deliller hep birlikte değerlendirilerek çalışmanın tespitine karar verilebilir. Oysa, mahkemece bu yönde hiçbir araştırma ve inceleme yapılmamıştır. Somut olayda, davacı, 03.03.2003 tarihli celsede işe ilk giriş bildirgesindeki imzanın kendisine ait olmadığını iddia etmiştir. Bu durumda mahkemece, hizmet tespiti davalarının özelliği dikkate alınarak işe giriş bildirgesindeki imza üzerinde yöntemince uzman bilirkişiler aracılığı ile inceleme yaptırılmak oluşacak sonuca göre hak düşürücü sürenin geçip geçmediği belirlenmek ve tüm deliller hep birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar vermek gerekirken, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir…”

YENİ DÜZENLEMEYLE AVUKATLIK STAJ SÜRESİ ÜZERİNDEN BORÇLANMA MÜMKÜN OLACAK MI?

SSK, BAĞKUR ya da Emekli Sandığı statüsünde çalışanlar bazı durumlarda eksik olan sigorta prim günlerini geriye dönük olarak borçlanma yoluyla tamamlayabilirler. Bu durumlar; askerlik borçlanması, yurtdışı borçlanma, doğum borçlanması durumlardır ve yeni düzenlemeyle de bu madde uygulanmaya devam edecektir. Staj ve çıraklık sürelerinin borçlanmadan sayılıp sayılamayacağı sorusuna Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin, "Onlar farklı. Onlar EYT kapsamında değil zaten. Sigorta girişi olanlarda bir sorun yok. Çıraklık ve stajyerlik bir sigorta girişi değil. Onlar sağlık sigortasını korumak üzere geliştirilmiş bir sistem." Şeklinde yanıtını  vermişti. Yani genel anlamda staj süreleri borçlanmadan sayılmayacak fakat Avukatlık Stajı ile ilgili 5510 sayılı kanunun 41. Maddesinde “Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal stajda geçen süreleri” ifadesiyle bu süre borçlanma kapsamına dahil edildiği için Avukatlık Stajını tamamlamış avukatlar da prim tutarını ödedikleri takdirde sigortalarının başlangıç tarihini geriye götürebileceklerdir. Söz konusu pirim tutarları için Türkiye Barolar Birliği’nin yayınladığı aşağıdaki tablo yol gösterici olacaktır. 

HER DAVAYI KENDİ DİNAMİKLERİ İÇERİSİNDE DEĞERLENDİRMEK GEREKECEĞİNDEN MUTLAKA PROFESYONEL OLARAK DESTEK ALINMALIDIR