Makale Detayı

UYUŞTURUCU SUÇLARI GÜNCEL DEĞERLENDİRMELER

5237 SAYILI TÜRK CEZA KANUNU'NDA YER ALAN

UYUŞTURUCU VE UYARICI MADDE  SUÇLARI

 5237 Sayılı Türk Ceza Kanunu'nda ikinci kitap, üçüncü kısım içerisinde topluma karşı suçlar arasında, kamu sağlığına karşı suçlar başlıklı üçüncü bölümünde 188 ile 192. maddeleri arasında düzenlenmiş olan uyuşturucu ve uyarıcı madde suçlarını 3 ana başlığa ayırmak mümkündür. 

1-TCK Madde 188'de hükme bağlanan 

Uyuşturucu veya uyarıcı madde imal ve ticareti

Kanun metninde belirtilen suçlara ilişkin fiillerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak gerçekleştirilmiş olması aranmaktadır. Bu madde uyarınca, 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun‘un 1. ve devamı maddelerinde uyuşturucu maddeler

olarak belirtilen maddelerin satışı, ihracı ve ithali Sağlık Bakanlığı‘nın iznine tabi tutulmuştur. Ayrıca, esrar maddesi imal etmek amacıyla kenevir ekimi yasaklanmıştır. Bu hükme göre, 2313 sayılı Kanun‘un 23. maddesinde izinsiz kenevir ekimi suç olarak düzenlenmiştir ve izinsiz kenevir ekimi cezalandırılmıştır. Kenevir ekimi, Tarım ve Orman Bakanlığı‘nın iznine tabi tutulmuştur. Aynı şekilde, 2313 sayılı Kanun‘a 4208 sayılı Kanun ile eklenmiş olan Ek Madde 1 uyarınca, 1988 tarihli Uyşturucu ve Psikotrop Maddelerin Kaçakçılığına Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesine Ek I-II numaralı tablolar ile bu tablolara eklenecek güncel maddelerin imali, ithali ve ihracı, nakli, satın alınması, satışı ve bulundurulması, uyuşturucu ve psikotrop madde üretim ve dağıtımının önlenmesine ilişkin olarak Sağlık Bakanlığı‘nın iznine tabi tutulmuştur. Tuncer, Nisan 2011, syf 63

Madde içeriğinde birbirinden bağımsız üç suç düzenlenmiştir. 

A- İlk fıkrada, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç edilmesi,

A.a. -Uyuşturucu Madde İmal Etme Suçu

İmalatın, işlemden geçirilen maddenin niteliğini değiştirmesi gerekir.

Yargıtay, bazı kararlarında yapılan işlemin imal olarak nitelendirilebilmesi için maddenin niteliğinde değişiklik yapılması yanında, bu işlemin basit olup olmadığını da göz önünde tutmuştur. Örnek olarak; esrar tozunun uçmasını ve dökülmesini engelleme amacıyla macun ve hap haline getirilmesini, kenevir bitkisinin sapçık ve yaprakçıklarının toz haline getirilmesini imal olarak nitelendirmemiş, bu işlemlerin basit nitelikte bir işlem olduğunu, maddenin kimyasal niteliğinde değişiklik yapmadığını kabul etmiştir. TBB Dergisi, Sayı 88, 2010

Ayrıca, uyuşturucu imalatı için kullanılan aletlerin ve yerin, uyuşturucu imaline elverişli olması gerekir. Olay mahallinde ele geçirilen aletlerin imalata elverişli olup olmadığı konusunda Adli Tıp Kurumu İhtisas Dairesinden görüş alınması gerekmektedir.

A.b. -Uyuşturucu Madde İthal Etme Suçu

 Suç, Türkiye siyasi sınırları içerisine uyuşturucu maddenin sokulmuş olmasıyla meydana gelir. Fail Türkiye’yi transit geçiş için kullanıyorsa, transit geçiş niteliğindeki eylemi ithal veya ihraç değil, uyuşturucu madde nakletme suçuna vücut verir. Yargıtayın görüşü failin kendi kişisel ihtiyacı kadar uyuşturucu maddeyi ülkeye ithali durumunda bu maddeyi kullandığının tespit edilmesi halinde suçun ithal değil, kullanmak için uyuşturucu madde bulundurma olduğu şeklindedir.

Yerleşmiş yargısal kararlara göre, uyuşturucu ya da uyarıcı maddelerin yurt dışından Türkiye'ye sokulmasından sonra ülke içinde de 188. maddenin 3. fıkrasında belirtilen seçimlik hareketlerin belirlenebildiği olaylarda, maddeyi yurt dışından getiren ya da getirilmesinde rol oynayan sanıkların uyuşturucu ya da uyarıcı madde ithali suçundan, doğrudan ya da dolaylı olarak ithal eylemi ile ilgileri ve ithal suçuna iştirak ettikleri tespit edilemeyen sanıkların ise maddenin ülkeye getirilmesinden sonra ortaya çıkan eylemleri nedeniyle 188. maddenin 3. fıkrasında belirtilen uyuşturucu ya da uyarıcı madde ticareti suçundan sorumluluklarının bulunduğu kabul edilecek, olaysal olarak yapılan değerlendirme sonucunda sanıkların hukuki durumu belirlenecektir. CGK., E. 2013/497 K. 2013/621 T. 

A.c. -Uyuşturucu Madde İhraç Etme Suçu

Uyuşturucu veya uyarıcı maddenin gümrük kapısından geçmesiyle meydana gelen suçtur.                        Öğretide, gümrük sahasına girmeden önce uyuşturucu maddenin yakalanması durumunda sevk veya nakletme suçunun, gümrük kapılarında yetkili memura gerçeğe aykırı beyanda bulunulduktan sonra, henüz ülke sınırı geçilmeden önce uyuşturucu maddenin ele geçirilmesi durumunda ise ihraca teşebbüs suçunun oluşacağı, ihraç suçunun tamamlanması için maddenin ülkeden çıkarılması gerektiği belirtilmiştir.Güngör - Kınacı, s. 190 

Türk Ceza Kanunu’nun 188. maddesinin 1. fıkrasında, 

“Uyuşturucu veya uyarıcı maddeleri ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal veya ihraç eden kişi, yirmi yıldan otuz yıla kadar hapis ve ikibin günden yirmibin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.”

B- 3'üncü fıkrada, uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin, ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak ülke içinde satılması, satışa arz edilmesi, başkasına verilmesi, sevk edilmesi, nakledilmesi, depolanması, satın alınması, kabul edilmesi, bulundurulması,

B.a. -Uyuşturucu Madde Satma, Satışa Arzetme veya Satın Alma Suçu

Uyuşturucu madde satma suçunun gerçekleşmesi için uyuşturucu maddenin bir bedel karşılığında başkasına devredilmesi gerekir. Satmak suçunun tamamlanması için uyuşturucu veya uyarıcı madde üzerindeki fiili hâkimiyetin alıcıya geçmesi gerekmektedir.

Belirtmek gerekir ki; burada uyuşturucu veya uyarıcı bir maddenin tasarruf yetkisinin devredilmesi yeterli olup, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin fiilen alıcının eline geçmesi zorunlu değildir.Öner, 2010, s. 109

 Uyuşturucu maddeyi satışa arzetme, henüz satış aşamasına gelmese de uyuşturucu maddenin satışı için bazı hazırlık hareketleri yapmayı ifade eder.

Satışa arz etme seçimlik eyleminin oluşabilmesi için, söz konusu uyuşturucu veya uyarıcı maddelerin satıcının hâkimiyet alanında bulunması, satılabilir ve ulaşılabilir halde bulunması gerekmektedir. Akbulut, 2021 s. 53

Yargıtay, uyuşturucu veya uyarıcı maddenin miktarının kişisel kullanımın üzerinde olması, uyuşturucu veya uyarıcı bir maddenin satış için hazırlandığını gösterir bir şekilde (kenevir bitkisinin sap ve yapraklarının ufalanmasını,jelâtinlenmiş olmasını, küçük küçük paketler haline getirilmiş olmasını vs.) olması halinde fiilin satışa arz olarak kabul edilebileceğini belirtmiştir. Öner, 2010, s. 112

 Uyuşturucu veya uyarıcı madde satın alma suçunun oluşması için failin uyuşturucu maddeyi kişisel kullanım için değil, ticari amaç için satın alması gerekir. Satın alma iradesinin kullanma amacı dışında olduğu tespit edilmelidir. Uyuşturucu madde satma, satışa arzetme veya satın alma fiillerinin cezası aynıdır.